Homepage  Poëziewedstrijd  Poëziewedstrijd 2009  Dely Tsila  Beoordeling Lindenbergh

Beoordeling Ademtocht - Dely Tsila door Elma Lindenbergh

Deze keer vind ik het heel moeilijk om een beoordeling te schrijven over het winnende gedicht.
In 'adem tocht' van Dely Tsila is ieder woord duidelijk zo bewust gekozen, dat ik het bijna oneerbiedig vind om er iets op aan te merken.

Toch moet ik al beginnen met de titel: waarom niet 'adem tocht' aan elkaar geschreven? 'Ademtocht', volgens mijn Dikke van Dale o.a. 'de ademtocht van de wind die als persoon gedacht met zijn geblaas de luchtstroom in beweging brengt' of 'de uitgaande adem, aan hogere of denkbeeldige wezens toegeschreven, beschouwd als het voertuig en het zinnebeeld van kracht die van hem uitgaat'. Ik ben heel benieuwd waarom hier voor een spatie is gekozen. Misschien omdat je er de letterlijke tocht (de reis) van de adem mee bedoelt?

Maar nu het gedicht zelf. Bij het lezen en herlezen kon ik het beeld van de duif die door Noach vanaf de ark eropuit wordt gestuurd om de nieuwe aarde te verkennen, niet van me af zetten.

'daar was de dag', wat een prachtige opening. Het geeft direct de tederheid aan waarmee dit vers is geschreven. Het lichaam hoort bij de aarde, de ziel bij de wind. De ziel mag gaan in regel 3, 'en (ik) zei, ga maar'. In deze zin staat gelijk het enige leesteken van het hele gedicht. Achter die komma begint hetgeen de ik-persoon tegen de ziel zegt. Hier kunnen dus eigenlijk de aanhalingstekens worden gedacht die pas achter het allerlaatste woord, nl. 'terug', gesloten worden. Zou het daardoor niet beter zijn om de komma te vervangen door een dubbele punt?

In de tweede strofe bespeur ik de kruidige geur van een bos in oktober. Heel dicht bij de grond, de beukennootjes, de pasgevallen regen.

Maar in strofe 3 stijgt de ziel hier bovenuit. 'de stem die jou tot leven riep'. Wordt hier de stem van God bedoeld?
De ik-persoon vraagt de ziel toch nog even terug te komen. Is de dichter nog niet klaar voor het grote afscheid?

Het vierde couplet is heel verrassend. Het lichaam (mijn vertaling!!!) speelt nog wat met de ziel in 'dit herfstig leven'. Ik proef hier duidelijk een naderend einde.

Strofe 5 zou ik durven vertalen met 'ik sterf '. 'en voor ik met de aarde samenval'. Wat een prachtig beeld, het eerste eufemisme waarbij ik het gevoel heb dat het jammer is dat het niet wat vaker wordt gebruikt.

De laatste strofe bestaat uit vier woorden, slechts een zin, waarin uiteindelijk zoveel wordt gezegd. De ziel wordt teruggeblazen naar de oorsprong.

Samenvattend. Een teder geschreven gedicht met een zorgvuldige beeldspraak. Hoewel het mogelijk is er verschillende interpretaties op los te laten, zie ik hier een duidelijk religieuze bedoeling. Wat mij treft is het ritme. Heel knap om dat in een blank vers zo zuiver te gebruiken.



November 2009, Elma Lindenbergh - van Wuijckhuijse

Beoordeling Ademtocht - Dely Tsila door Elma Lindenbergh

Homepage  Poëziewedstrijd  Poëziewedstrijd 2009  Dely Tsila  Beoordeling Lindenbergh