Homepage Prozawedstrijd Prozawedstrijd 2005 Elly v.d. Voort-v.d. Geest Beoordeling BSN
Beoordeling Kerst 1961 Duitsland - Elly v.d. Voort-v.d Geest door BSN
Zo maar een vertelsel, van het type ‘ik weet nog goed dat...’, ‘ik herinner me die kerstavond van 1961...’, gaat over in een verhaal, als de auteur bewust, maar liefst niet te nadrukkelijk, voor samenhang zorgt. De verhaalelementen die ‘samenhangen’, en die de vertelling een bepaalde structuur geven, noemen we motieven.
Schrijfster Van der Voort heeft dat mooi gedemonstreerd in Kerst 1961. Het materiaal, gewoon een herinnering aan een voorval dat moeilijk wereldschokkend genoemd kan worden, is zodanig bewerkt dat een lezer het gevoel heeft dat dit ‘ergens over gaat’ en dat is altijd de basis van leesplezier.
De tekst is een verhaal geworden door drie motieven: jurkje met zwanendons, kerst, muziek. Die duiken meteen al op in de voorbereiding (kriebelt niet, kerstconcert, oefenen op de blokfluit), zijn alledrie van kracht bij de beschrijving van de voornaamste gebeurtenis, waarin het motief ‘muziek’ wordt afgesloten, en twee ervan zitten ook in het slot. Met als gevolg dat een tekstje van ruim één A4 een echt verhaal is geworden, dat over veel meer gaat dan over die niet in alle opzichten geslaagde kerstviering in Duitsland.
Naar mijn gevoel kan het verhaaltje nog indringender worden door drie ingrepen.
Eerste ingreep
De goede inleiding, met veel sprekende details, verdient een afronding van hetzelfde niveau. De beschrijving van Het Moment, waar ik-figuur en lezer zich op voorbereid hebben, is wat vlak: Mama kijkt met verschrikte ogen en gebaart van alles ... valt het kwartje. Dat is informatie achteraf, terwijl hier ‘beleving van het moment’ op zijn plaats is. Wat ziet ze mama precies doen? Hoe reageert de dirigent? Wat hoort ze op dat moment? Daar kan volgens mij nog best een extra alinea aan gewijd worden; pas dan hebben de verschillende episodes het karakter van een climax.
Tweede ingreep
De (lastige) vertelwijze ‘ik in tegenwoordige tijd’ geeft de lezer de illusie dat hij direct met het personage iets meebeleeft. In het grootste deel van de tekst gaat dat prima, vooral in het begin, maar niet zo goed is het samenvatterige van In de dagen die volgen oefen ik ... Drie dagen voor kerst is het zover ... Hier wordt immers duidelijk een terugblik gepresenteerd. Oplossing: voeg na de beginscène een regel wit in en ga dan meteen naar het zaaltje. De informatie over het oefenen met Herr Matz kan heel goed in een paar zinnen (voltooide tijd of verleden tijd) neergezet worden.
Derde ingreep
Zo’n sfeervol verhaaltje vraagt om een echte titel en niet om een dagboek-kop. Elly toch. Schrijvers kiezen gewoonlijk voor een hoofdmotief. Hier zou dat Zwanendons kunnen zijn, of Een engel met zwanendons.
Januari 2006, Hans ter Mors
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Beoordeling Kerst 1961 Duitsland - Elly v.d. Voort-v.d Geest door BSN
Homepage Prozawedstrijd Prozawedstrijd 2005 Elly v.d. Voort-v.d. Geest Beoordeling BSN