Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2005  Janna de Groot  Beoordeling BSN

De Portugese draad - Janna de Groot

Myrthe gaat gehaast in de rij staan om het truitje af te rekenen. Haar aandacht is er niet bij. De verkoopster van de populairste kledingzaak in Curitiba kijkt haar geïrriteerd aan. Weer een onoplettende klant. Het duurt haar te lang. Voor Myrthe ook. Zij wil niets liever dan de winkel uit om over het sms- bericht na te kunnen denken. Het sms-je heeft haar van haar stuk gebracht. Ze voelt de spanning in haar schouders nog steeds.

David en Barbara kwamen uit Nederland terug naar de al-in-1958-gestichte Nederlandse kolonie in Brazilië. Het getrouwde stel had zich wel goed gevoeld in Nederland, maar verwachtte betere kansen op hun vertrouwde geboortegrond. In het binnenland van Paraná, waar het golvende landschap zich kenmerkt door haar maïsvelden en duizenden Hollandse koeien, lagen de kansen op een vruchtbare zelfstandige onderneming voor het oprapen.

Met een zucht en enigszins opgelucht legt Myrthe haar plastic tas naast haar neer. Ze zit op het marmeren kozijn van een winkeletalage en hoort de trams aan haar voorbij suizen. Het intrigeert Myrthe. Curitiba beschikt over het meest geavanceerde en overzichtelijke tramwegstelsel ter wereld. Voor haar loopt een donkerhuidige jongen. Hij ziet haar niet, want hij lijkt druk in gesprek te zijn. Het lijkt alsof hij de ander niet goed kan verstaan, want hij houdt zijn mobiel hard tegen het oor gedrukt. Ziet er Braziliaans uit, denkt Myrthe. Misschien wel van hier. Als hij klaar is, vraag ik hem wel om het tramnummer naar de juiste ‘bairro`. Ze denkt weer aan de boodschap van daarnet en bedwingt zich om weer te kijken. Eerst terug naar het hotel om rustig na te denken over een reactie. Niet nu. Niet hier. Niet in die drukte.

Het oude vertrouwde had voor David en Barbara plaats gemaakt voor een verandering. Lag het aan hun eigen buitenlandse ervaring of was het hier echt veranderd? De enige die wat van hun ontdekkingen leek te begrijpen, was de nieuwe lerares. Zij kwam hooguit een maand vóór hun terugkomst in Brazilië aan en keeg een warm onthaal van de hechte koloniale gemeenschap. Zij was de nieuwelinge. Kunnen we wat van haar leren? Zou ze een aanwinst zijn voor de kolonie? De kolonisten oordelen met een kritische blik. Hier hadden Barbara en David geen last van. Zij waren de uitgevlogen vogels, die het zes jaar geleden aandurfden om het veilige nest te verlaten op zoek naar ‘de andere wereld`: het rijke en ontwikkelde Europa. Ze hadden gevonden wat ze zochten en tegelijkertijd een stukje verloren van wat ze achterlieten. En hoe langer weg van huis, hoe moeilijker om terug te komen. Myrthe kon hier van leren. Nee, zij zou ook op tijd een keuze moeten maken, wilde ze niet volledig uit koers raken.

Myrthe voelt zich alleen, zo vlak voor haar reis terug naar Europa. Het ligt niet aan de plek. Curitiba is een fantastische stad. De keuze, die ze een half jaar geleden maakte om in Brazilië te wonen en werken, was heldhaftig en avontuurlijk. Geweldig had zij het gevonden om in het buitenland te kunnen wonen en werken. En het werk had haar niet in de eerste plaats naar het buitenland gelokt.

Het was dertien jaar geleden, toen ze haar grote liefde tegenkwam. Het zou haar laatste vakantie met haar ouders zijn en zonder dit toen te beseffen… een cruciaal moment. Haar Joao. Nog geen achttien en van Portugese afkomst. Niet alleen dè jongen, later dè man van haar leven. De liefde was geen keuze. Onbedoeld zou hij haar rode Portugese draad in haar leven gaan vormen. Alsof ze in een melodramatische film terechtkwam, waarin ze ongewenst deelnam aan audities voor de hoofdrol. Een toevallige ontmoeting op een van de prachtige Algarviaanse stranden. Ruim tien jaar later zou over het zand van de Braziliaanse Copacobana een wilskrachtige en sterke vrouw lopen, die niet bang is om haar leven over een totaal andere boeg te gooien.

Derde etage. Kamer 306 staat op de groengele sleutelhanger. De gang door en aan het einde rechts. Hotel ‘Kim` is sober en voldoet aan Myrthe’s wens: dichtbij het TAP-kantoor in het centrum van Curitiba, waar ze haar ticket een dag later zou kunnen ophalen. De kamers zijn eenvoudig, schoon en voorzien van televisie. Omgerekend nog geen 10 euro per nacht. Myrthe doet de televisie aan. Vreemd. Een Portugese eigenschap, die zij zich blijkbaar heeft eigen gemaakt, maar waar ze zich juist bij Joao zo mateloos aan ergerde. Televisie weer uit. Slippers ook. Nu pas voelt ze haar vermoeide voeten van haar winkeldag, die zo schoon begon, maar een onheilspellende wending had gekregen. Dit bericht van Barbara….de inhoud loog er niet om: Barbara en David uit elkaar. Dit had ze niet verwacht. Niet zo snel.

Zij herkent de situatie. Zij weet hoe het voelt gekwetst te worden. ‘Sterkte. Ik denk aan jullie. Liefs, Myrthe.”, luidt haar weloverwogen antwoord op Barbara’s bericht, terwijl ze nog na ligt te dampen van de zojuist genomen douche. Het is warm in de kamer. De ventilator doet het niet. Klik, ‘bericht verzonden`. Wat een rotsituatie. Myrthe heeft wel iets anders om over na te denken. Ze moet terug naar Portugal voor haar visum. Mag ze van de overheid straks wel in Brazilië werken? Zo niet, dan komt ze Brazilië de eerstkomende tijd niet eens binnen. Haar maximale verblijfsduur van zes maanden op een toeristenvisum is verlopen. Toch blijven haar gedachten hangen bij de woorden van Barbara. David wil niet meer verder. Niet aan denken. Eerst naar Nederland en haar eigen dingen regelen. Per slot van rekening zou het haar probleem niet moeten zijn.

David is geen man van veel woorden. Hij had zich goed gevoeld in Nederland. Tijdens het aansteken van een aantal waxinelichtjes, op een avond bij hen thuis, vertelde Barbara aan Myrthe hoe onzeker David vroeger was. “Of dat nu door en bepaalde druk van de kolonie kwam…. Hij is nog steeds gesloten, maar hij weet steeds beter wat hij wil.” En het had Barbara ook goed gedaan. Zij had op een kinderdagverblijf gewerkt en beheerste de Nederlandse taal steeds beter. Van origine kwam ze uit een Duitse kolonie, niet ver van de Nederlandse waar haar David als boerenzoon was opgegroeid . Ze was op slag verliefd bij de onverwachte ontmoeting in het restaurant. Een aantrekkelijke man die jonger dan zijzelf was. Hij bleek iets met de signalen, die zij hem uitzond, te doen. Het had bijna iets dierlijks. Het ging snel. Zij onderdrukten hun verlangens niet.

Het was rustig in het TAP-kantoor. Myrthe haast zich niet naar het vliegveld. Ze neemt tijd om nog heel even een ‘bica` te drinken. Ze kiest een mooi Braziliaans café uit. In de modern ingerichte zaak is een leestafel en aan de rechterkant een lange bar, waaraan mensen nonchalant hun kopjes koffie nuttigen. Er hangen zwart-wit foto’s aan de muur. Myrthe kiest een tafeltje. Van daaruit kan ze iedereen goed overzien. Niets is mooier dan het observeren van mensen. Iedereen heeft een eigen verhaal. Mensen lijken wel lopende gedachtewolken, die komen en gaan. Gelukkig kan zij nu de gedachten aan haar vrienden Barbara en David loslaten. Die vriendschap met beiden is belangrijk voor haar geworden. Alsof die culturele herkenning houvast biedt. Verontrustend dat dit is gaan wankelen.

David had haar arm bij de ‘churrasco` iets te lang beetgehouden. Bij het omkleden voor het feest keek hij haar te lang aan. Myrthe voelde zich schuldig. Barbara had haar nog zo nadrukkelijk laten weten hoe belangrijk zij de vriendschap vond. “Niet alleen voor mij ben je een goede vriendin geworden. David denkt er net zo over. Heel apart is dat. Hij opent zich naar jou en dat doet hij niet gauw.” Ja, heel apart. Myrthe was het daarmee eens.

Myrthe had de aantrekking ook gevoeld, maar niet willen toegeven. Niet eens aan zichzelf. Getrouwd is getrouwd. Dat kon David toch niet maken. Inmiddels terug in Nederland, schrijft ze precies dezelfde woorden aan Barbara. Een nieuw sms-bericht van haar kon niet onbeantwoord blijven: “Gisteravond lang met David gepraat. Er is een andere vrouw in zijn leven, waar hij gevoelens voor heeft gehad (of nog heeft). Voel me rot. Mis je. Kom gauw terug. Liefs…” Myrthe legde haar mobiel wegleg. David had gekozen. Myrthe ook. Voor een twee jaar durend werkavontuur in Brazilië.

Het was al begonnen.

De Portugese draad © Janna de Groot

Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2005  Janna de Groot  Beoordeling BSN